چرا تنگه هرمز نقطه مركزی اتفاقات نفت جهان است؟


پس از دو حمله آشکار در ماه های گذشته به تانکرهای نفت خلیج فارس، یک بار دیگر با تنگه هرمز، دریای باریک که از طریق آن نفت خاورمیانه به بازارهای بین المللی وارد می شود، فکر معامله گران را به خود مشغول کرده است.  دولت ایالات متحده آن را به عنوان “نقطه توقف” معرفی می کند و حوادث آن – و همچنین تهدیدات ایران برای از بین بردن ترافیک آن – می توانند قیمت های نفتی را به بسیار بالا پرتاب كند.
١-تنگه هرمز كجاست و چه اهميتي دارد؟
این تنگه به صورتV شکل است که خلیج فارس را به اقیانوس هند متصل می کند، ایران در شمال و امارات متحده عربی و عمان به جنوب این تنه هستند و خاک انرا تشکیل میدهند.این تنکه در حدود 96 مایل طول و 21 مایل عرض دارد و  نزدیکی به زمین – به ویژه ایران – تانکرهای بزرگ را برای حمله به موشک های ساحلی باز می کند.  دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، حملات تانکرها در ماه ژوئن را به ایران را نسبت داده است اگرچه ایران این اتهام را رد کرده است.

2. نقش تنگه در حمل و نقل جهانی چیست؟

این تنگه برای تجارت جهانی نفت ضروری است. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، حدود 20.7 میلیون بشکه نفت خام، گازمایع و سوخت های تصفیه شده از طریق تنگه هرمز که حدود یک سوم نفت حمل می شود عبور میکند. عربستان سعودی، ایران، عراق، امارات متحده عربی، کویت، قطر و بحرین همه از این نتگه استفاده می کنند؛ اکثریت نفتی که از طریق آنها به آسیا فرستاده می شود. این تنگه همچنین برای گاز طبیعی مایع نیز اهمیت دارد،

3. چرا ایران رفت و آمد در تنگه را مسدود میکند؟

مقامات ایرانی قبلا تهدید کرده بودند که تنگه را میبندند اما مسئولیت آخرین حملات تانکر ها را نپذیرفتند. با این وجود، در حالی که تحت تحریم های ایالات متحده علیه فروش نفت خود مواجه شدند و فروش نفت شان بسیار کمتر شده است، جمهوری اسلامی انگیزه ای قوی برای ایجاد اختلال دارد. تحریم ها باعث شده است که اقتصاد ایران به رکود اقتصادی برسد و حسن روحانی رئیس جمهور را متقاعد کند تا ایالات متحده را به «جنگ اقتصادی» علیه کشور خود متهم کند. حمله به تانکرها در تنگه و یا حتی ایجاد تهدید برای بستن آن ممکن است به ترامپ کمک کند که از سیاست او  که حداکثر فشار دیپلماتیک  است استفاده کند. چنین حرکتی همچنین می تواند قیمت نفت را افزایش دهد، و این باعث می شود که درآمدهای ایران که ناشی از تحریم ها بسیار کاهش یافته بهبود یابد.


4. آیا ایران واقعا میتواند آبراه را ببندد؟
اگرچه نیروی دریایی ایران ممکن است برای ناوگان پنجم ایالات متحده و سایر نیروهای منطقه در این منطقه از نظر تجهیزات یکی نباشد اما هنوز هم می تواند صدمه بزرگی به بار آورد.
. حتی توقف موقت، میتواند محدودیت ذخایر نفت استراتژیک را که در سراسر جهان از آمار ماه جولای ایلات متحده  دیدیم مورد ضربه قرار دهد.برای مثال نیروی دریایی بریتانیا مجبور شد برای جلوگیری از مسدود شدن تانکرBP Plc که ازجانب کشتی های ایرانی که از طریق تنگه عبور می کردندحرکت کند. با این حال، بسته شدن آبراهه به طور کامل برای ایران یک شکست خواهد بود، زیرا از صادرات نفت خودهم جلوگیری میکند وموجب کم شدن درامدش میشود. معامله گران نفت، شک دارند که این کشور تا این حد پیش برود.


5. آیا سابقه تاریخی در بسته شدن تنگه داریم؟

نه، اما سهم خود را از درگیری نشان داده است. در جریان جنگ ایران و عراق در سالهای 1980-1988، نیروهای عراقی به ترمینال صادرات نفت ایران در جزیره خارگ در خلیج فارس شمال غربی تنگه حمله کردند و بخشی از اقدامات تلافی جویانه ایران بود که ایالات متحده را درگیر جنگ می کرد. گرچه ایران سعی در بستن تنگه ها نداشته، اما جنگی تحت عنوان چنگ نفتکش ها( Tanker War ) را بدنبال داشت. که طی آن طرف ین در مجموع به 451 کشتی که اغلب روغن و یا محصولات فرآوری شده را به عهده داشتند حمله کردند . این امر به طور قابل توجهی باعث افزایش هزینه های بیمه و در نتیجه افزایش هزینه صادرات نفت شد. هنگامی که تحریم ها بر ایران در سال 2011 تحمیل شد، دوباره تهدید شد تا تنگه ببندد، اما بعد از آن توسط وزارت خارجه ایران رد شد.


6. آیا میتوان تنگه را محافظت کرد؟

نیروی دریایی ایالات متحده در دهه 1980 در خلال چنگ نفتکشها،  کشتی های عبوری در خلیج فارس را اسکورت میکرد. تکرار این عملیات بخش بزرگی از ایالات متحده و ناوگان متحد را به هم متصل می کند و باعث میشد که هزینه زیادی را صرف این کار کنند. اما پس از حملات ماه ژوئن، وزیر امور خارجه آمریکا، مایک پومپئو، وعده داد که از امنیت ناوبری تجاری مطمئن شود و از متحدان برای حمایت از منطقه حمایت کند. این موضع بعدا توسط دونالد ترامپ تضعیف شد، چرا که در توییتر ترامپ گفت به این دلیل که امریکا منافعی در امنیت این ابراهه ندارد از متحدان خواست خود امنیت را برقرارکنند. در این صورت صاحبان نفت کش ها در خلیج فارس هزینه های هنگفتی را متحمل می شوند. حق بیمه در معرض خطر در هر زمانی که یک کشتی وارد منطقه شد از 30،000 دلار در اوایل سال 2019 به 185،000 دلار در ماه ژوئن افزایش یافته است،پس با این حساب اگر امینیت این ابراه به خطر بیفتد باید شاهد افزایش هزینه های جانبی حتی در صورت اسکورت های نظامی خواهیم بود.


7. چه کسی بیشتر به تنگه متکی است؟

ایران، کویت، قطر و بحرین تمام خروجی خود را از طریق تنگه صادر می کنند. عراق بخشی از نفت خود را از طریق خط لوله به ترکیه و مدیترانه ارسال می کند، اما 90 درصد صادرات آن به خلیج فارس و تنگه وارد می شود. امارات متحده عربی می تواند تا حدی از راه خط لوله 1.5 میلیون بشکه ای را از میدان نفتی خود به بندر فجیره در خلیج عمان عبور کند. عربستان سعودی بزرگترین توانایی را برای جابهجایی جریانات از منطقه خطر دارد، با استفاده از یک خط لوله 746 مایل در سراسر کشور به ترمینال صادراتی در دریای سرخ منتقل کند. با این حال، این پیوند هرگز به ظرفیت 5 میلیون بشکه در روز برآورد نشده است./منبع بلومبرگ


 سعید نیک اختر

برچسب‌ها: تانکرBP Plc, تحریم های ایالات متحده, تنگه هرمز نقطه مركزی اتفاقات نفت جهان, حمل و نقل جهانی, دونالد ترامپ, معامله گری با خط میانی
مطالب پیشنهاد شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
You need to agree with the terms to proceed